Centrum Zdrowia i Rekreacji Geovita w Złockiem

Legenda głosi, że w podziemiach pod zamkiem znajduje się ukryta ogromna sala z zaklętymi kamiennym snem rycerzami, którzy budzą się co roku – w Niedzielę Palmową – by ucztować i znów zamienić się w głazy. Kiedyś mają ożyć i połączyć siły z tatrzańskimi skamieniałymi rycerzami, by bronić w granic Rzeczypospolitej. Do dnia dzisiejszego, mimo trwających tu dwukrotnie prac wykopaliskowych, nie odnaleziono tych lochów.

Zamek w Muszynie, położony wśród malowniczych wzgórz Beskidu Sądeckiego, pochodzi z XIV w. Wcześniej istniało tu prawdopodobnie drewniane grodzisko, strzegące szlaku handlowego i granicy z Węgrami. Fortyfikacja funkcjonowała do połowy XVII w. potem popadła w ruinę.

W 2023 r. w jego mury wróciło życie. Po trwającym trzy lata remoncie, w południowej części zrewitalizowanych ruin zamku, na miejscu dawnej, letniej rezydencji biskupów Krakowskich, funkcjonuje sala wystawiennicza, a na jej dachu taras widokowy, z którego roztacza się piękna panorama na Muszynę i jej okolice.

Krynica-Zdrój to urokliwe miasteczko położone pośród wzgórz Beskidu Sądeckiego w dolinie rzeki Kryniczanki. Od przeszło 200 lat przyjeżdżają tu kuracjusze, korzystający z leczniczych właściwości bogatej w mikroelementy wody, wypływającej na powierzchnię z tutejszych źródeł.

Prężny rozwój miasta nastąpił pod koniec XIX w. Wówczas to Krynica stała się jednym z najmodniejszych ośrodków ekskluzywnego wypoczynku w skali Europy. Bywali tu m.in.: Jan Matejko, Henryk Sienkiewicz, Helena Modrzejewska, Władysław Reymont, Józef Piłsudski, Julian Tuwim i Jan Kiepura.

Miejscowość jest także świetną destynacją dla narciarzy, korzystających z licznych, nowoczesnych wyciągów. W lecie przy krynickim Deptaku tętni życie kulturalne. Wiosną i jesienią miasto przyciąga kolorami bukowych parków i lasów Beskidu Sądeckiego.

Jedną z najnowszych atrakcji turystycznych jest 50-metrowa wieża widokowa Słotwiny i prowadząca do niej, ponad kilometrowa, ścieżka w koronach drzew.

Więcej informacji o Krynicy-Zdroju: www.polska.travel

Charakterystyczna, błękitna willa „Romanówka” ozdabiająca krynicki bulwar, wyglądająca trochę jak domek dla lalek, do lat 70-tych XX w. pełniła funkcję pensjonatu. Dziś udostępniona jest zwiedzającym, mieści się w niej Muzeum Nikifora Krynickiego. Znajdziemy tu prace oraz pamiątki po Epifaniuszu Drowniaku, bo tak brzmiało oryginalne imię artysty.

Nikifor, który czasem podpisywał też swoje prace jako „Matejko”, przez większość życia sprzedawał rysunki przy krynickim bulwarze, a cały jego warsztat mieścił się w małej drewnianej walizeczce. Ubogi, wątłego zdrowia, samotny, półanalfabeta, charakteryzował się przy tym ogromną determinacją do realizacji swojej pasji tworzenia. Liczbę namalowanych przez niego rysunków szacuje się na 30-40 tysięcy.

Dziś krytycy sztuki piszą zgodnie o jego fenomenalnej intuicji plastycznej i o perfekcyjnym wyczuciu perspektywy oraz koloru. Poruszające rysunki Nikifora, inspirują, zachwycają prostotą i wrażliwością. Artysta, zaliczany jest do grona najwybitniejszych twórców „sztuki naiwnej” w Europie, jest też najbardziej rozpoznawalnym w świecie malarzem nieprofesjonalnym, którego prace prezentowane były w galeriach Paryża, Brukseli czy Nowego Jorku.

Aktywni turyści odwiedzający Krynicę, z pewnością za jeden z naturalnych kierunków swoich pieszych wycieczek obiorą Jaworzynę Krynicką (1114m n.p.m.). Osoby o nieco słabszej kondycji, dojadą na szczyt nowoczesną koleją gondolową. Warto! Z wierzchołka Jaworzyny Krynickiej roztacza się przepiękna panorama na Beskid Sądecki i Niski.

Zimą góra staje się narciarską mekką. Znajduje się tu jeden z największych w Polsce systemów wyciągów. Łączna długość tras zjazdowych przekracza 8 km, a najdłuższa z tras liczy 2,6 km i jest w całości oświetlona. Spośród innych stacji narciarskich Jaworzynę Krynicką wyróżniają wyjątkowe walory krajobrazowe oraz bardzo ciekawa, przemyślana aranżacja szlaków zjazdowych.

Kolej linowo-terenowa na Górę Parkową w Krynicy-Zdroju została wybudowana w 1937 roku jako pierwsza w Polsce linia tego typu.
Po remoncie w 2022 roku, obiekt odzyskał dawny blask. Wciąż te same, ponad 85-letnie wagony (po niewielkiej modernizacji) wożą turystów niestrudzenie w górę i w dół.
Podczas trwającej trzy minuty przejażdżki, można zobaczyć fragmenty starego toru saneczkowego z 1929 roku, nacieszyć oko 200-letnim starodrzewem Parku Zdrojowego, lub wśród lasów zaobserwować sarny, dla których Góra Parkowa jest domem.

Wieża widokowa w Krynicy Zdroju i prowadząca do niej ścieżka w koronach drzew są pierwszym tego typu obiektem w Polsce i jedną z największych atrakcji regionu. Drewniana konstrukcja o wysokości 50 m, podtrzymywana jest przez 18 wież wsporczych i 87 słupów. Dzięki specjalnym interaktywnym instalacjom i tablicom edukacyjnym rozmieszczonym na trasie spaceru, można wiele dowiedzieć się o okolicznej przyrodzie oraz historii regionu. Dodatkową atrakcją obiektu, jest 60 metrowa zjeżdżalnia.

Krynicki Szlak Cerkwi Łemkowskich w Beskidzie Sądeckim obejmuje 11 charakterystycznych budowli, typu zachodnio-łemkowskiego, w większości drewnianych, rozlokowanych na terenach gminy Krynica Zdrój. Cerkwie są śladem ludu pochodzenia rusińsko-wołoskiego zamieszkującego te tereny, aż do wysiedleń, które miały miejsce w latach 1947-1950 – tzw. „operacja Wisła”.
Szlak stanowi pętlę, przebiegającą przez miejscowości: Krynica-Zdrój, Berest, Polany, Piorunka, Czyrna, Mochnaczka, Tylicz i Muszynka. Cerkwie, które można zwiedzać zostały zbudowane na przełomie XVIII-XIX wieku. W obiektach pozostał niezmieniony – oryginalny wystrój cerkiewny, choć w większości są one użytkowane już jako kościoły rzymskokatolickie.

Na zwiedzanie cerkwi i poszukiwanie innych śladów bytności Łemków, warto poświęcić nawet cały dzień.

Dają orzeźwienie w upalne dni, są nie tylko przepyszne, ale i zdrowe. Już kronikarz Jan Długosz opisywał przed wiekami lecznicze właściwości źródeł w Muszynie (Beskid Sądecki).
Na terenie górskiego uzdrowiska znajdziemy aż 19, czynnych sezonowo, pijalni wód mineralnych. 13 z nich łączy Rowerowy Szlak Wód Mineralnych Muszyna. Na jego trasie zobaczyć możemy także największe atrakcje regionu: Ogrody Sensoryczne i Ogrody Biblijne, ruiny średniowiecznego zamku, największą w Polsce mofetę (miejsce, w którym spod ziemi wydobywa się gaz, świadczący o płytkiej aktywności wulkanicznej).
Szlak rowerowy oznaczono kolorem czerwonym, jego autorzy zaprojektowali po drodze 13 przystanków, na których można zregenerować siły i zakosztować wody, bogatej w cenne pierwiastki i minerały.

Rezerwat Las Lipowy obok Muszyny powołano w 1919 roku jako jeden z pierwszych rezerwatów przyrody II Rzeczypospolitej.

Obecnie znajduje się on na terenie Popradzkiego Parku Krajobrazowego i obejmuje stoki góry Mikowa. Rozciąga się na powierzchni aż 100,38 ha. Ochroną obejmuje między innymi przepiękny drzewostan, wśród którego znajdziemy 200-letnie lipy, ponadto stanowiska lęgowe rzadko występujących płazów, a wiosną bezpośrednio przy ścieżce dostrzec możemy kwitnącego wawrzynka wilcze łyko (jedną z najbardziej trujących roślin w Polsce – 10 owoców wawrzynka jest w stanie doprowadzić do śmierci dorosłego człowieka).

Przez rezerwat przebiega 4,2 km ścieżka spacerowo-edukacyjna. Na jej przebycie warto zaplanować 2-3 godziny. Początkowe podejście jest dość strome, potem droga trawersuje już łagodne po zboczu. Trzeba odrobiny samozaparcia lub szczęścia, aby znaleźć na trasie najciekawszą ozdobę tutejszej przyrody – salamandrę plamistą. Te śmiesznie nakrapiane płazy odnajdziemy w miejscach wilgotnych, zacienionych, obok zbiorników stojącej wody. Szczególnie łatwo wypatrzyć je podczas jesiennych godów oraz wiosną, gdy wędrują do płytkich rozlewisk strumienia, by urodzić młode larwy.

Porcelanowa pijałka, bez której nie mógł się obyć żaden kuracjusz odwiedzający w okresie międzywojennym górskie uzdrowisko.
Ten wyposażony w specjalną rurkę dzbanek, wymusza picie wody małymi łykami, co umożliwia docenienie jej walorów zdrowotnych i smakowych.
Najsłynniejsze pijałki dla polskich uzdrowisk produkowane były przez Zakłady Porcelany z Ćmielowa.
Pięknie wykonane, stawały się popularną ozdobą domowych kredensów, przypominając kuracjuszom o udanym sanatoryjnym turnusie.
Dziś też, wybierając się do Krynicy-Zdrój, Muszyny lub Lądka-Zdroju, wygrzebmy ten nieco zapomniany artefakt z domowych zakamarków.
Jeśli nie mamy jeszcze pijałki, zawsze możemy kupić ją na miejscu w uzdrowisku. Pijałki te są nie tylko bardzo funkcjonalne,  ale pozwalają też przenieść się myślami do eleganckich czasów rozkwitu sanatoriów, w których coroczne turnusy zdrowotne były popularnym sposobem zagospodarowania czasu, przeznaczonego na odpoczynek.

Radziejowa (1266 m n.p.m.) to najwyższy szczyt Beskidu Sądeckiego.
Dzięki drewnianej wieży (przy dobrej pogodzie) podziwiać stąd możemy widok na Beskidy Żywiecki, Pieniny, Gorce, a nawet odległe Tatry.
Według ludowych podań, szczyt był ulubionym miejscem spotkań miejscowych zbójników, którzy na stokach Radziejowej mieli swoje ziemianki. To tu ukrywali łupy i planowali kolejne napady na zamożnych kupców. Krążą też pogłoski o zbójnickim testamencie, nieznanej treści, ukrytym gdzieś na wierzchołku góry. Wielokrotnie już poszukiwacze skarbów penetrowali stoki Radziejowej – bezskutecznie.
Prócz zbójców oraz poszukiwaczy skarbów, górę upodobali sobie także zwyczajni turyści, a zimą narciarze skiturowi. Najłatwiejszy i najkrótszy szlak na szczyt prowadzi z Obidzy i Przełęczy Gromadzkiej. Ruszamy?

Coraz częściej na wakacjach szukamy nowych, wyjątkowych emocji. W regionie Krynicy-Zdrój lub Muszyny niebanalną formą spędzenia wolnego czasu jest spływ pontonowy malowniczą doliną Popradu.
Szczególnie polecane są dwa odcinki rzeki: z Muszyny do Andrzejkówki Ługi lub z Leluchowa do Muszyny.
Oba liczą około 10 km, a czas płynięcia to 2-3 godziny. Przeplatają się tu fragmenty rzeki o średnio wartkim nurcie, urozmaiconym pienistymi bystrzami oraz leniwe proste odcinki, które pozwalają na delektowanie się górską przyrodą i swobodne fotografowanie przygody.
Spływ Popradem to znakomity pomysł dla wszystkich osób, które lubią przygody. Jest wbrew pozorom bardzo bezpieczny, dostarcza endorfin, a czasem i dreszczyku emocji.

Salamandra plamista – tajemniczy mieszkaniec polskich gór! Wiedzieliście, że salamandry dożywają nawet 20 lat? Spotkamy je w wilgotnych lasach,  w pobliżu strumieni.  To jeden z najciekawszych i największy z polskich płazów ogoniastych. Ich charakterystyczne czarno-żółte ubarwienie nie jest przypadkowe! Oznacza, że salamandra jest jadowita i lepiej jej nie dotykać. Jeśli podczas jesiennych górskich wycieczek uda Wam się ją spotkać, pamiętaj, żeby zachować odpowiednią odległość i nie niepokoić tych wyjątkowych stworzeń. Przyroda jest piękna, gdy pozostaje nienaruszona!

Jesień w górach to nie tylko feeria barw i zapierające dech w piersiach krajobrazy, ale także czas, w którym pasterze sprowadzają owce z górskich hal do wiosek, by oddać je na zimę właścicielom. Jest to jesienny redyk – wyjątkowe wydarzenie, które od wieków wpisane jest w kulturę Podhala i Beskidów. Droga niektórych redyków to nawet blisko 200 km marszu przez pola, góry i doliny beskidzkie, aż do osiągnięcia miejsca zimowania owiec.

Podczas redyku macie szansę spotkać korowody owiec prowadzonych przez baców i juhasów, odświętnie ubranych w tradycyjne stroje góralskie. Towarzyszą temu regionalne obrzędy i muzyka góralska. To niepowtarzalna okazja, by zanurzyć się w autentycznej atmosferze góralskiego folkloru i poznać bogactwo tej wielowiekowej tradycji.

Jeśli planujecie jesienną wizytę w Beskidach lub na Podhalu, koniecznie wpiszcie redyk na listę atrakcji do zobaczenia!

Muzeum Zabawek w Krynicy-Zdroju od 2024 roku znajduje się w nowej siedzibie. Czekają tu na Was dwie kondygnacje i ponad 6000 eksponatów – od XIX-wiecznych perełek po klasyki z lat 90. XX wieku. Ruchome instalacje, makiety kolejowe oraz sala lekcyjna z lat 60. sprawią, że przeniesiecie się w czasie i odkryjecie, jak zmieniały się zabawki na przestrzeni dekad.
Muzeum Zabawek w Krynicy-Zdroju to miejsce pełne nostalgii i radości zarówno dla dzieci, jak i dorosłych. Wizyta tutaj gwarantuje niezapomniane wspomnienia oraz świetną zabawę dla całych rodzin!

W Krynicy-Zdroju możecie zatrzymać się w prestiżowym Hotelu Krynica, położonym zaledwie kilka metrów od stoków narciarskich, lub – jeśli wolicie centrum miasta – w budżetowym obiekcie Geovita.

Fot. Materiały prasowe Muzeum Zabawek w Krynicy-Zdroju